Το Δέλτα του Έβρου
Το Δέλτα του Έβρου καλύπτει έκταση περίπου 200.000 τ.μ. στα νότια του νομού Έβρου. Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους υγρότοπους της Ευρώπης και το μεγαλύτερό του μέρος είναι ενταγμένο στον κατάλογο των προστατευόμενων περιοχών της Διεθνούς Σύμβασης Ραμσάρ (1971) λόγω των σημαντικών ειδών που φιλοξενεί. Επίσης μέρος του Δέλτα χαρακτηρίζεται ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας και προτείνεται ως Τόπος Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στο Δίκτυο Natura 2000 [2][3] (σύμφωνα με τις Οδηγίες 79/409/ΕΟΚ [4] και 92/43/ΕΕ[5]. Οπως χύνεται ο ποταμός Έβρος στην θάλασσα δημιουργούνται λίμνες, λιμνοθάλασσες και νησίδες με εξαιρετικά σπάνιο μικροκλίμα και πλούσια βλάστηση που αποτελεί καταφύγιο σπάνιων πουλιών και ζώων. Για πολλούς αιώνες το ποτάμι κατέβαζε εκατομμύρια τόνους χώμα και άλλα φερτά υλικά, με τα υλικά αυτά γέμισε ο θαλάσσιος κόλπος δημιουργώντας νησάκια και λίμνες, με πυκνή βλάστηση καλαμιών και χορταριών.
Η πιο σημαντική συνεισφορά του Δέλτα του Έβρου στο οικοσύστημα είναι στη μετανάστευση και στο ξεχειμώνιασμα των δεκάδων ειδών πτηνών. Πουλιά που έρχονται το χειμώνα από την Βόρεια Ευρώπη και την Ρωσία ή άλλα που σταματούν εδώ κατά τις διαδρομές τους από την Αφρική στην Ευρώπη και αντίστροφα. Φοινικόπτερα, κύκνοι και χιλιάδες πάπιες, ροδοπελεκάνοι, χαλκόκοτες, χουλιαρομύτες, αργυροπελεκάνοι, νανόγλαροι και η εξαιρετικά σπάνια λεπτομύτα χρησιμοποιούν τον υγροβιότοπο ως στάση του μεγάλου ταξιδιού της μετανάστευσής τους προς θερμότερα κλίματα. Το εξαιρετικό κλίμα στο Δέλτα του Έβρου δημιουργεί και τις κατάλληλες συνθήκες αναπαραγωγής για τα είδη αυτά: στον Έβρο αναπαράγονται 77 συνολικά είδη ζώων, μεταξύ των οποίων, 3 είδη ερωδιού, εξαιρετικής σπανιότητας πουλιού.
Η ιστορία έχει δώσει πολλά ονόματα στο Δέλτα του Εβρου. Το Αινήσιο Δέλτα όπως είναι γνωστό κατά την Αρχαιότητα, πήρε το όνομα του από την πόλη Αίνο μια από τις αρχαιότερες Θρακικές πόλεις που αναφέρεται στην Ιλιάδα από τον Όμηρο. Πρόκειται για τη σύγχρονη πόλη Ενέζ (Enez) όπου σήμερα διατηρούνται ακόμα οι ερειπωμένες Βυζαντινές εκκλησίες καθώς και το παλιό κάστρο. Στα Βυζαντινά χρόνια το Δέλτα ήταν γνωστός κυνηγότοπος μιας και πολλοί αυτοκράτορες ερχόταν εδώ για το κυνήγι τους. Η Βήρα υπήρξε η πολιτεια του Ισάακιου Κομνηνού, δεινού κυνηγού. Προς τα τέλη του Μεσαίωνα η Αίνος έγινε η έδρα κάστρου των Γατελούζων, της γενοβέζικης οικογένειας που κυριάρχησε στο χώρο του βόρειου Αιγαίου κατά την εποχή εκείνη. Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας το ονομάζουν Γκιαούρ Αντά, δηλαδή το νησί των Απίστων, μιας και σ’ αυτό δεν πάτησε εύκολα το κατακτητικό πόδι των Τούρκων. Αναφέρεται από τον Τούρκο περιηγητή Εβλιά Τσελεμπή. Στις μέρες μας τα αρδευτικά έργα που έχουν γίνει κατά καιρούς στον ποταμό έχουν αλλάξει τη φυσιογνωμία της περιοχής. Στο βόρειο και κεντρικό τμήμα του Δέλτα του Έβρου εκτάσεις έχουν αποξηρανθεί και καλλιεργούνται συστηματικά, με την βοήθεια αποστραγγιστικών καναλιών.
Η αξία του ποταμού για την γεωργία, την αλιεία και την κτηνοτροφία είναι ανυπολόγιστη.
Στο Δέλτα του Εβρου υπάρχουν σπάνια είδη φυτών. Ειναι φυτά που αποτελούν αξιόλογα στοιχεία των φυτοκοινωνιών ή που απαντώνται σπάνια στον Ελληνικό χώρο.
- Ammophila arenaria
- Centaurea cuneifolia
- Cenchrus pauciflorus
- Heliotropium curassavicum
- Artemissia lerchiana
- Fraxinus angustifolia
- Alnus glutinosa
- Η Λεπτομύτα είναι το σπανιότερο πουλί στην Ευρώπη, τη ΜέσηΑνατολή και τη Βόρεια Αφρική.
- Οι Μαυρόγυπες που ζουν στο Δέλτα του Εβρου είναι οι τελευταίοι πληθυσμοί της Ευρώπης.
- Ο θαλασσαετός είναι το σπανιότερο επιδημητικό αρπακτικό πτηνό της Ελλάδας.
- Η νανόχηνα (που έγινε διάσημη μέσα από την ταινια του Παντελή Βούλγαρη “Όλα είναι δρόμος”) αποτελεί παγκόσμιο απειλούμενο είδος.
